Ben je, als je oud bent, per se kwetsbaar? En wie bepaalt eigenlijk welke mensen tellen als zwak, uitgerangeerd, afgeschreven – en welke als weerbaar en wijs? In brieven, muziektheater, podcasts en gesprekken onderzochten we deze vragen op speelse en integere wijze.

Van juni 2020 tot november 2021 liep dit community art-project over oud zijn in coronatijd. Dat mondde uit in de muziektheatervoorstelling. Wegens de warme ontvangst brengen we de voorstelling die uit het project is voortgekomen vanaf 2022 graag opnieuw op de planken.

Lees meer over de briefwisselingen, dialogen en de voorstelling hieronder, over de podcasts en over de mensen achter Rimpelingen. Of kijk de trailer en lees wat anderen over de voorstelling zeggen!

Briefwisselingen en podcasts

In de zomer van 2020 startten we een briefwisseling met meer dan 50 ouderen uit vrijwel alle delen van Zeeland over hoe zij de eerste lockdown hadden ervaren. In de eerste coronalockdown werd al te vaak óver in plaats van mét of door ouderen gesproken, terwijl in hun leeftijdsgroep grote klappen vielen, zowel in mortaliteit als in vrijheidsbeperking (bijv., sluiting verpleeghuizen). Hoe was dat voor hen?

De brieven, kaartjes, mails en appjes vormen een bijzonder tijdsdocument. Dit hebben we op de eerste verjaardag van de eerste lockdown (maart ’21) overgedragen aan het Zeeuws Archief. In de lente en zomer van 2021 maakten we podcasts waarin we met drie brievenschrijvers terugkeken op hun brief van een jaar voordien en de situatie in het heden.

Toen bleek dat de voorstelling pas bijna een jaar na de geplande datum op de planken zou komen, besloten enkele brievenschrijvers nog eens op te zoeken. Hun brieven, die op het moment van gesprek al bijna een jaar oud waren, vormden de basis voor een nieuw gesprek. Hoe keken zij in de lente van ’21 terug op de eerste lockdown, hun visie uit hun brieven uit ’20 en op de algehele situatie? Die gesprekken kun je hier terugluisteren als podcasts.

Voorstelling

Deze briefwisselingen boden een schat aan materiaal, dat Anna de Bruyckere verwerkte in het script en Christian Blaha in de muziek. Stefan Perceval (Het Gevolg, Turnhout) nam de regie voor zijn rekening. De voorstelling ‘Rimpelingen: Brieven uit Zeeland’ (60 min.) gaat over afgedwongen afzondering en bevrijdend weerzien. Over soorten plezier die je niet voor mogelijk hield. Over touwtje springen en mooie kleertjes. Over nodig hebben en loslaten. En over de tijd die alsmaar doortikt, hoe jong of oud je ook bent.

We speelden de voorstelling vijftien keer, van Middelburg tot Renesse, van Yerseke tot Terneuzen, van Goes tot Vlissingen en Koudekerke, met enthousiaste reactie.

Rimpelaars

Concept, tekst en spel: Anna de Bruyckere
Compositie en muzikale uitvoering: Christian Blaha
Regie: Stefan Perceval
Productie: Joyce Pijnenburg
Fotografie: Bo de Jong
Vormgeving: Alyssa Rigters en Martien Luteijn
Webadvies: codetikkers.nl
Beeld: Liesbeth Labeur

Met dank aan o.a.: Zeeland Theaters, Zeeuws Archief, Muziekschool Zeeland, Jakko van der Heijden, El van Hal, Arend Roos, Josien de Graaf, Frans Eppings, Marieke van Dijk, Bram Kwekkeboom, stichting Rimpelingen.

Gesprekken, online en in het echt

De drijfveren en thematiek van het artistieke onderzoek dat uiteindelijk tot de voorstelling leidde, hebben we uitgewerkt in gesprekken om aan te gaan met de mensen om je heen. Dat deden we enerzijds na de voorstellingen. Anderzijds hebben we ‘gesprekssporen’ ontwikkeld: handvatten om met jezelf of anderen de dialoog aan te gaan.

Op de site rimpelingen-hetgesprek.nl zijn die te vinden. Er zijn drie gesprekssporen: eenzaamheid, intergenerationele verhoudingen en hoe het is om oud te zijn hier en nu. Elk spoor is op zich te volgen en bestaat uit een reeks dialoogvragen (van kennismaking tot verdieping tot afronding) en achtergrond (bijv. ouderdom in andere culturen, filosofische ideeën over eenzaamheid en anekdotiek over generatieverhoudingen die uit de podcasts en brieven naar voren komen).

Mede mogelijk gemaakt door